Een paar maanden geleden interviewde ik verloskundige, coach en schrijfster van het boek Het Hechtingsplan Lonneke van Houten voor de podcast Moederliefde. In mijn werk als doula loop ik er geregeld tegenaan dat het onderwerp hechting zo makkelijk 'vaag' blijft. Maakt dat eerste uur na de geboorte nu echt zoveel uit? Het huid-op-huid contact, het dragen van je kind, hoeveel invloed heeft dat nu echt? De effecten van zoveel dingen die we in het vroege begin doen om hechting te bevorderen zijn niet allemaal even snel zichtbaar. Om die reden worden ze lang niet altijd (genoeg) op waarde geschat. En dat terwijl er zoveel afhangt van ons hechtingsfundament. Niet voor niets zegt hoogleraar vroege ontwikkeling en gezondheid aan de universiteit van Amsterdam Tessa Roseboom dat de eerste 1000 dagen van het leven (van conceptie tot ongeveer de tweede verjaardag) de basis vormen voor wie je bent als persoon. Een goed begin zegt Roseboom, bepaalt niet alleen hoe gezond je fysiek bent in je latere leven, het bepaalt wat voor relaties je aangaat, hoe je het doet op school en zelfs welke kansen je maakt op de arbeidsmarkt. Ondanks dat er gelukkig steeds meer onderzoek zoals dat van Roseboom is, kan er niet genoeg gesproken worden over het enorme belang van een stevige hechting.

Elke ouder wil het beste voor zijn of haar kind, de vraag is natuurlijk alleen; hoe zorg je dan voor een stevig hechtingsfundament? Lonneke vergelijkt de hechtingsbasis met het beeld van een vliegdekschip. Een betrouwbare en veilige basis waar je altijd terug kan keren. Het blijft stabiel, hoe hoog de golven ook zijn. Je kan er vanuit uitvliegen en terugkeren. Dat is wat je als ouders bent voor je kind, die veilige basis. Door de eerste jaren van het leven van het kind heen zijn er heel wat dingen die je kunt doen. Roseboom benoemt bijvoorbeeld de enorme waarde van tegen je (hele) jonge kind praten. Daarover hoor je meer in het gesprek wat ik met haar heb in de podcast Moederliefde.

Lonneke beschrijft in haar boek het Hechtingsplan een aantal dingen die je als ouders kunt doen rondom de geboorte van je kind die de hechting bevorderen. Ja, het is heel belangrijk dat het geboorteplan gerealiseerd is in de geboortewereld. Maar we missen nog iets volgens Lonneke, we missen de focus op het kind. 'Daar waar vrouwen de regie kwijt waren over hun bevalling hebben we geleerd dat we vrouwen meer regie in handen moeten geven om te zorgen dat ze niet overruled raken door het proces, dat is super belangrijk gebleken. Zowel in wat wil ik wel en niet aan interventies (als je iets te kiezen hebt, want  een plan is niet bedoeld om het vast te zetten maar om intenties te zetten) maar ook op het gebied van hoe wil ik dat er met mij gecommuniceerd wordt, wat heb ik nodig om te kunnen ontspannen? Hoe kan ik meebeslissen over elke stap die er gezet wordt? etc. Ongelooflijk belangrijk want als we goed voor het kind willen zorgen dan moeten we beginnen met goed voor de moeder zorgen. Nadat je goed voor jezelf gezorgd hebt (door je bevalwensen te formuleren) is het daarna belangrijk om te gaan focussen op het kind.' Dat begint met bewustzijn legt Lonneke uit. Bewustzijn over wat een kindje ervaart bij het op de wereld komen. 'Je moet je voorstellen, je komt uit een baarmoeder, helemaal in elkaar, begrensd, warm en veilig. Alles is daarna onveilig. Wij zijn ons daar niet (genoeg) van bewust.'

'Er zijn een aantal dingen die belangrijk zijn om over na te denken als het gaat over hechting bevorderen rondom de bevalling' zegt Lonneke. 'In ieder geval onmiddellijk een anker bieden als het kind eruit is. Een kind komt uit een baarmoeder, uit een warme, begrensde omgeving en komt in een koude onbegrensde omgeving. Dus onmiddellijk begrenzen (toedekken) is belangrijk. Direct de ouders erbij. Probeer geluid zoveel mogelijk te beperken en het kind alleen de stemmen van de ouders te laten horen. Zorg dat het rustig is in de ruimte. Ook als er paniek of stress geweest is breng dan die energie zo snel mogelijk terug naar een niveau dat ouders en kind kunnen focussen op elkaar. Probeer scherp licht of lichtflitsen zoveel mogelijk te vermijden zodat je schrikreacties beperkt. Denk na over vragen als; wie laat je je kindje vasthouden in de kraamtijd? Een baby en een moeder zijn eigenlijk helemaal niet gebaad bij het kindje van hand tot hand laten gaan de eerste tijd. Het is heel goed om daar met je partner over te praten van te voren.'

Wil je uitgebreider stilstaan bij wat je kunt doen rondom de geboorte van je kindje om de hechting te bevorderen? Luister dan naar de podcast aflevering met Lonneke. Je kunt het boek Het Hechtingsplan kopen. Een toegankelijke manier waarop je alleen of samen kan ontdekken wat jij en je partner belangrijk vinden als het gaat om hechting. In het boek vind je een uitgebreide checklist van dingen waar je over na kunt denken. Aan de hand van je wat jij belangrijk vindt maak je een hechtingsplan. Niet om je krampachtig aan vast te houden, want dingen lopen soms anders dan je wilt zonder dat je daar wat aan kunt doen. Maar het helpt om je bewust te zijn van wat je kindje ervaart en nodig heeft en wat jullie als gezin nodig hebben. Het Hechtingsplan is te bestellen via de website www.hethectingsplan.com.